Een belangrijk en intrigerend hoofdstuk in het boek ‘Geduld met God’ van Tomas Halik is hoofdstuk 3. Hij beschrijft in dit hoofdstuk de aanvechting of ervaring van een heilige genaamd: Therese van Lisieux. Een gevecht met God. Het gevecht wordt omschreven als een gevoel van duisternis en innerlijke verlatenheid. Een ervaring van Gods afwezigheid en een verduistering van haar geloof. Een van haar biografen merkt op dat Therese geen geloof meer zal hebben na deze ervaring. Ze zal de zekerheid daarvan niet meer bezitten. Voor een ieder die God verlaten heeft, die niet meer gelooft, zal deze ervaring bekend voorkomen, misschien kan je je vereenzelvigen met haar. Juist die solidariteit met de niet-gelovige, de atheïst, werd haar geopenbaard tijdens deze ervaring. Voor deze heilige was het een principe om, uit liefde voor God, ook de vreemdste gedachten te accepteren. Zo aanvaarde ze deze ervaring als uitdrukking van solidariteit met niet-gelovigen. Vanaf dat moment begreep zij werkelijk het atheïsme, omdat zij het zelf ervaarde. Ondanks haar ongeloof werd ze uitgeroepen tot kerklerares en heilige. Dit is haar boodschap aan een ieder van ons.
Solidair met atheïsten
‘Solidariteit met atheïsten’. Het is kenmerkend voor geloven in God als een mysterie. Ik schreef hier al over in een eerder blog in deze serie. Ik noemde 4 kenmerken van het geloof in God als mysterie. Een daarvan was het niet willen bewijzen van God. Dit kenmerkt ook weer het verhaal van Therese. Terwijl vele geestelijken in de tijd van Therese van Lisieux apologetische boeken schreven en tegen het atheïsme predikten, besloot dit meisje na haar ervaring solidair te worden met atheïsten en begreep ze het als een beker van pijn. Een ‘Getsemane ervaring’, waarbij Jezus de beker moest leegdrinken, zijn discipelen in slaap waren gevallen en Hij de afwezigheid van zijn Vader ervaarde. De afwezige vader en de slapende vriend. Halik zegt hierover:
“Therese kwam in een vergelijkbare beweging tussen de niet-gelovigen wereld en de afwezigheid van God”
Op die bewuste avond raakte ze haar geloof kwijt en al haar zekerheden. (Als je het boek gekocht hebt, lees dan het gehele verhaal terug van blz. 40 t/m 45). Herken je deze strijd? Lees het hoofdstuk van Halik en denk er eens over na, alleen of met vrienden om je heen. Het is ook deze strijd dat gelovigen met niet-gelovigen verbindt. Het is ook dezelfde strijd van Jezus in Getsemane. Het is de strijd waar we allemaal, gelovig of niet, mee te maken hebben en dat is de verborgenheid van God. Halik legt het uit in onderstaande filmpje, mocht je niet het hele filmpje uit willen zitten, spoel dan door naar 3:15.
Geloof vs Liefde
In deel 3 van de pop-up serie over Zacheus, schreef ik:
“Moet er zekerheid zijn voor je kunt geloven en voordat Jezus je uitnodigt om bij hem aan tafel te zitten“?
Hierin kunnen we nog een stapje verder gaan. In het licht van de ervaring van Therese zou je de vraag kunnen stellen: “Gaat het om het geloof in God of om de liefde”? Het verhaal van Therese eindigt namelijk niet bij het verlies van het ‘geloof’. Er kwam voor haar iets in de plaats, liefde kwam in de plaats. Vanaf die ervaring ziet ze God niet meer in het licht van het geloof, maar verhoudt ze zich tot hem in de hartstocht van de liefde. Een van haar biografen die diep onderzoek heeft gedaan naar haar teksten (T.R. Nevin) schreef dat de vrouw zonder geloof stierf in de hemel en het eeuwig leven.
Pop-up doordenker
Ik laat je express achter met een vraag om over door te denken: “Is er iets dat in de plaats kan komen van het geloof, zoals in het verhaal van Therese”? Is het het ‘geloof‘ dat noodzakelijk is of kan daar ook iets anders ingevuld worden? Het is een moeilijke theologische kwestie/probleem die ik hier niet ga oplossen, maar het is een overdenking waard. Denk er eens over na. Kan bijvoorbeeld de liefde in de plaats komen van het geloof? Is God niet liefde? Om met de woorden van Paulus te spreken: “het is de liefde die blijft” (1 Korinthe 13:8).
Kan deze boodschap ook anderen inspireren? Deel de blog met anderen of op social media. Ook ben ik benieuwd of jij iets soortgelijks hebt meegemaakt als Therese. Stuur mij je verhaal door contact met mij op te nemen.