Halik neemt in zijn boek Geduld met God Zacheus als inspiratiebron. Hij introduceert hem in het eerste hoofdstuk van zijn boek. Wat kunnen we van dit bijbelse figuur leren volgens Halik? Wat maakt hem zo uniek? Halik lijkt iets bijzonders ontdekt te hebben. Het heeft alles te maken met het karakter van Zacheus en zijn houding jegens Jezus; namelijk zijn nieuwsgierigheid, zijn onderzoekende houding, maar ook zijn twijfel en onzekerheid als het om die bijzonder man Jezus gaat. Misschien herken je dit? Denk eerst eens na over de volgende vraag voor jezelf: “ben ik een overtuigd christen of twijfel ik soms ook een beetje”? Als je twijfelt? Ervaar je dit dan als vervelend?
Het verhaal van Zacheus in het kort
Het bijbelse verhaal in Lukas 19 verteld over een man genaamd Zacheus die in een boom klimt om Jezus te zien. Hoewel het verhaal niet bijzonder uitweidt over hem persoonlijk, vertelt het verhaal dat het gaat om een tollenaar (Joden die verschillende belastingen inden waarvoor zij van de Romeinse overheerser de rechten hadden gekocht), maar hij wordt ook een zondig mens genoemd, niet zo positief dus. Jezus (omgeven door hordes mensen) ziet de man en roept hem naar beneden, vervolgens verblijft Jezus in het huis van ‘de zondaar’. Tussen alle drukte en alle mensen in, ziet hij die ene mens die zich verstopt. Dit is uniek aan Jezus. Jezus leek altijd de mensen aan de rand van de samenleving op te zoeken. Hoe zit dit met jou? Zie jij nog de anders denkenden? Degene buiten je eigen bubbel? De randfiguren? Denk er eens over na.
Omarm de twijfel
Jezus lijkt er niet mee te zitten dat Zacheus een beetje op een afstand staat, dat hij wegduikt en in een boom klimt. Hij weet het niet zo goed en twijfelt. Toch nodigt Jezus tussen al die mensen juist hem uit en gaat zelfs bij hem aan tafel. Dit is interessant en laat de vraag opkomen: “Moet er zekerheid zijn voor je kunt geloven en voordat Jezus je uitnodigt om bij hem aan tafel te zitten“?
Ik ga deze niet voor je beantwoorden, dat past niet bij de pop-up theologie filosofie. Denk er zelf over na. Wat ik wel kan verklappen, is dat het te maken heeft met het geloof in God als ‘mysterie‘. Daarover schreef ik eerder een blog. Lees het hier terug om wat inspiratie op te doen en je gedachten te sturen over deze vraag. Laat mij weten in de comments wat je van de vragen vindt.
De Zacheussen
Wat verder interessant is in het eerste hoofdstuk, is dat volgens Halik ‘Zacheussen‘ mensen zijn die in een tweestrijd leven: ‘het wezenlijke’, Jezus, trekt hen aan, maar soms verbergen ze ook hun geestelijke honger of nieuwsgierigheid. Ze zijn geïnteresseerd in het geloof, maar kunnen/willen niet instappen. Iets houdt hen tegen. Dit is geen gevoel van verhevenheid, iets dat vaak gedacht wordt, maar Halik benoemt het als een zekere schroom. Hij zegt hierover:
“Ze zijn nog onderweg, bestoft en nog ver van hun doel verwijderd. Ze zijn nog niet gereed om zich al in het volle licht aan anderen te laten zien (…) toch hebben ze gevoel voor het belang van ogenblikken waarin het wezenlijke voorbijkomt”.
In mijn eigen kring, waarin ik dit boek ook besproken heb, werd deze zin door iemand eruit gepikt. Hij herkende zich in de schroom, in het niet in kunnen stappen, maar wel gevoel te hebben voor die ‘wezenlijke ogenblikken’ noemde hij het: momenten waar er iets gebeurd, waar het er toe doet. Een moment waarbij het wezenlijke voor even heel dichtbij komt.
Tweestrijd
Die tweestrijd lijkt overigens terug te komen in het hele hoofdstuk. Enerzijds pleit hij terecht voor een blijven zoeken en te twijfelen. Anderzijds zegt hij ook: stap in! Blijf het niet van een afstandje aanschouwen, maar ga ook niet voor zekerheid, dan zal je bedrogen uitkomen. Ook hierbij is het niet een alles of niets en blijft er ruimte voor het mysterie. Halik lijkt continue te laveren tussen niet zeker weten en toch ook durven te spreken over Jezus als de zoon van God en het Goddelijke/het wezenlijke. Ook als je gelooft blijft God een mysterie. Dat is geloven in God, dus misschien laat God zich wel meer zien en vinden in jou als zoeker of twijfelaar dan je denkt. Herken jij je in een Zacheus?